Yazar Yayınları 19. Kitap: Safahat 'Gölgeler'

Gölgeler Mehmed Âkif’in yedi kitaplık Safahat’ın 7. ve son kitabı. Mehmet Âkif, 1918’den itibaren yazdığı şiirleri 1933’de Mısır’da “Gölgeler” adıyla bastırmıştır. Mehmet Âkif Türkiye’den ayrılmak zorunda kalmasa idi, onun son kitabı (veya kitapları, çünkü muhtemelen şairin Mısır’da olduğundan daha verimli bir edebiyat hayatı olacaktı) İstanbul’da basılacaktı.

Mehmed Akif’in Mısır’da yazıp kitabına almadığı bazı şiirler var. Bunların bir kısmı, dostlarına veya aile fertlerine gönderdiği mektuplara, resim arkalarına yazılmıştır. Tabiî, Mısır öncesi yazdığı 11 şiir de Gölgeler’de yer almıştır. Bunların içinde Bülbül, Süleyman Nazif’e ve Leylâ gibi çok meşhur şiirler de bulunmaktadır.

Mehmed Âkif’in Mısır şiirlerinin değişik bir muhtevaya sahip olduğu söylenebilir. Daha önce hep hayatın içinden konuşan şair, Mısır’da bu imkâna sahip değildir. Bir muhacir, bir münzevi olarak farklı bir iklimdedir. Bu yüzden içe yöneliş, ferdî duyuşlar şiirlerinde ağır basar. Bilhassa Vahdet, Gece, Hicran ve Secde şiirleri bu muhtevaları ile seçilirler.

Mûsıkî üstadı Şerif Muhiddin’e ithaf edilmiş olan Gölgeler'in Mısır şiirleri ise şu şekildedir:

Firavun ile yüz yüze, Hilvan, 29 Kânun-ı evvel 1339 (uzun bir şiir, 1923)

Şehidler âbidesi için, kıt’a, Hilvan, 27 kânun-ı evvel 1340 (1924)

Vahdet, Hilvan, 12 kânun-ı sâni 1340 (1924, 1925 de olabilir, yayın tarihine bakılarak)

Gece, Hilvan, 5 kânun-ı sani 1341 (1925, ihtilaflı)

Hicran, Hilvan 10 kânun-ı sani 1341 (1925)

Secde, Hilvan 15 kânun-ı sani 1341 (1925)

Hüsam Efendi hoca, Hilvan, 4 şubat 1341 (1925)

Bir arîza, Hilvan, 1 ağustos 1345 (1929)

Bir gece, Hilvan 14 rebiüevvel 1347 (1928)

Ne eser ne semer, Hilvan, 21 mart 1346 (1930)

Derviş Ahmed, Hilvan, 1 eylül 1346 (1930)

Said Paşa İmamı, Hilvan, 1 teşrinisani 1347 (1931)

Resmim için, kıt’a, Hilvan, 10 teşrinisani 1347 (1931)

Nefsi nefsi, (kıt’a) Hilvan 12 temmuz 1348 (1932)

Yaş altmış, Hilvan 4 ağustos 1348 (1932)

Nevruz’a, (kıt’a) Hilvan 15 teşrinisani 1348  (1932)

Nerdesin, kıta, Hilvan, 19 teşrin-i sâni 1348 (1932)

Tek hakikat, kıt’a, Hilvan, 17 temmuz 1349 (1933)

Hayat arkadaşıma, yer adı ve tarih yok

Sanatkâr, Hilvan, 22 ağustos 1349  (1933 Şerif Muhiddin’le ilgili)

Gölgeler’in tıpkıbasımıyla birlikte Latin harfli metnini ve açıklamalarını D. Mehmet Doğan hazırlamış. Kitap 2014 yılında basılmış.