SÜLEYMAN SEYFİ ÖĞÜN: DEVLET TERÖRÜ

Devletler nizâmî, merkezî müesseselerdir. Onların dünyâsında her şey kenara âittir. Osmanlı Devleti’nde taşra kavramı jeokültürel ve jeopolitik bir mânâ taşır. Hem coğrafî olarak hem de siyâsal kültürel olarak devlet dışılığı anlatır.

Devlet-taşra

veyâ

merkez-kenar diyalektiğinde

başat mesele, ilkinin diğerinde oluşan

artığa el koymasından

ibârettir. Devlet bunu

vergi

mârifetiyle yapar. Taşra seçkinleri veyâ teb’a, vergilerin can yakmasına dayalı olarak merkeze karşı, nizam bozucu olarak nitelenen kıyamları, isyânları tezgâhlar. Bu eylemler bizâtihî gayrinizâmîdir. Hem suç kapsamında böyle târif görür, hem de kullandıkları metotlar itibârıyla.

Devletlerin besledikleri orduları vardır. Orduların işlevleri,

artık sâhasını genişletmek veyâ mevcut sâhayı elde tutmak için

diğer ordularla savaşmaktır. Bu savaşların, savaşan tarafları içine alan müşterek mâhiyeti, kâide ve usulleri vardır. Bunlardan ilki, orduların apaçık olarak karşı karşıya gelmeleridir. Benzer şekillerde yapılanan ve sevk edilen olan iki ordu muharebe meydanında karşılaşırlar ve kozlarını paylaşırlar. Kazanan istediğini elde eder. Diğer taraf ise kaybeder. Bu savaşların bir mantığı, öngörülebilir tarafları vardır.