ÖZKAN KARACA: İSLAM ŞEHRİ MODELİ

 Ancak bu şehirlere yeni bir kimlik kazandıran birtakım İslâmî yoorumlar eklediler. Savaşla alınan şehirlerde bazen eski mabetler tamamen veya kısmen camiye çevriliyor, bazen de yeni camiler yapılıyordu. Dımaşk (Şam) şehrinin ortasında bulunan Yuhannâ Kilisesi’nin yarısı Hristiyanlara bırakılmış, yarısı camiye dönüştürülmüştü. Daha sonra bu caminin ihtiyacı karşılayamaması üzerine Emevî Halifesi Velîd bin Abdülmelik tarafından bütün sahayı kaplayacak genişlikte İslami mimarinin bugüne kadar ayakta kalabilen ilk muhteşem örneği sayılan Emeviyye Camii yaptırıldı. Barış yoluyla ele geçen şehirlerde ise eski mâbedler dokunulmazdı.

Nitekim Hz. Ömer Kudüs’te mâbedlere dokunmamış, Mescid-i Aksâ’nın yerini buldurarak buraya büyük bir cami yapılmasını emretmişti. Bu merkezlerde halife veya valinin ikametgâhı Ulucami’nin yakınında yapılıyordu. Zamanla caminin etrafında ticarî faaliyetlerin yürütüldüğü çarşılar, kaysâriyye ve hanlar inşa edildi. 8. yüzyılın başlarından itibaren Şam'da çeşitli meslek dallarına ait çarşılar vardı. Şam’ın eski planı 11. yüzyıldan sonra önemli ölçüde değişti ve giderek karakteristik bir İslâm şehri kimliğine büründü.

Devamı: https://malatyasonsoz.com.tr/makale/18795137/ozkan-karaca/islam-sehri-modeli