ÇÖZÜMLE İLGİLİ TEKLİFLER, TAVSİYELER VE UYGULAMA İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER-6

26-27 Kasım 2021 günleri yapılan Şûra'ya, dilciler, edebiyatçılar, ilim ve fikir adamları ile hukuk, tıp, eğitim, spor gibi alanlardan konuyla ilgili çalışmaları olanlar katıldı. Şûra'da müzakere edilen başlıklarla ilgili kapsamlı bir rapor hazırlanarak kamuoyuna açıklandı. 

Çözümle ilgili teklifler, tavsiyeler ve uygulama ile ilgili görüşler

. Türk Dil Kurumu devlet dilinin istikrarını ve düzenini sağlayacak şekilde yeniden yapılandırılmalıdır.

Günümüzde Türk Dil Kurumu devlet içindeki mevkiine rağmen devletin dil siyasetini belirlemek bir yana, resmî dilin meselelerine dahi müdâhil olamamaktadır. Bu durumda Türk Dil Kurumu’nun yeniden yapılandırılması, sadece dilcilerin değil edebiyat ve fikir adamlarının da yer aldığı bir kuruluş hâline getirilmesi gerekmektedir.

. Tıp terimlerinin Türkçeleştirilmesiyle ilgili çalışmalar daha fazla vakit kaybetmeden sonuçlandırılmalıdır.

Tıp terimlerinin Türkçeleştirilmesiyle ilgili çalışmalar daha fazla vakit kaybetmeden sonuçlandırılmalıdır. Çalışmalar sonunda ortaya çıkacak olan eser; tıp fakülteleri, hastaneler, üniversiteler ve diğer sağlık kurumları öncelikli olacak şekilde kamuoyunun dikkatine ve istifadesine sunulmalıdır.

Kurul tarafından teklif edilen terimlerin dile yerleşmesi ve halk tarafından benimsenmesi, yöneticiler ve hekimler başta olmak üzere ilgili kişilerin kullanması ile gerçekleşecektir.  Bu noktada dikkat edilmesi gerek şey, kelimelerin dilin mazisine ve tabiatına uygun şekilde belirlenmesidir.

Salgın süreci de göstermiştir ki böyle durumlarda bilim kurulu ile birlikte eş güdümlü çalışan Dil Kurulu da oluşturulmalı, bunların dilin tabiatına ve işleyişine uygun olarak teklif ettiği kelimeler yöneticiler, hekimler ve kitle iletişim araçlarında görev yapan kişiler başta olmak üzere ilgili herkes tarafından kullanılmalıdır. Dil herkese aittir, hassasiyet göstermek de herkesin meselesi hatta mesuliyetidir. Hekimlerimiz ve yöneticilerimiz Türkçe hassasiyetiyle topluma emsal olmalıdır.

Son salgın hadisesiyle medyada kendine yer bulan mütehassısların demeçleri, tıp dilinin ve akademinin ortalama bir vatandaşın dilinden ne kadar uzak olduğunun açık bir numunesidir. Salgınla bir kez daha anlaşılmıştır ki ilgili kurumlar, yabancı kökenli kelimelere karşılık türetmede ve bunları çevrim içi güncel sözlüklere almada toplumun gerisinde kalmıştır. Salgın süreci, genel sözlüklerin elektronik ortamlara taşınmasının ne denli mühim olduğunu göstermiştir.

. Günümüzde dilimizin mühim meselelerinden biri de tercümeler yoluyla ortaya çıkan bozulmadır. Mütercimler ehliyet ve ruhsata bağlanmalıdır.

Türkçenin yapısında meydana gelen bozuklukların ortaya çıkışında tercüme eserlerin mühim yeri vardır. “Marifet iltifata tabidir” fehvasınca kaliteli tercüme eserlerin mütercimleri ödüllendirilmelidir.

Tercüme sanatının öğretildiği mütercim-tercümanlık bölümlerinin kalitesi yükseltilmelidir.

Tercüme ve tercümanlık yapmanın bir tür ehliyet/ruhsata bağlanmalı, pedagojik formasyon benzeri bir sertifika programı ve belirli sınavlar yardımıyla tercüme ehliyeti ispatlanmalıdır.

Yayıncıların tercüme eserlerin kalitesi konusunda duyarlı davranmalarının teşvikine ihtiyaç bulunmaktadır.

Kültür Bakanlığı bünyesinde ilgili bir birim veya başka uygun kanallardan devlet destekleriyle, özel yayıncılarla iş birliği hâlinde, dünya kültürel hazinesinin bir parçasını oluşturan temel ilim, felsefe ve edebiyat eserleri Türkçeye kazandırılmalıdır.